Άλματα αύξησης

Είναι μια χρονική περίοδος άλλοτε άλλης διάρκειας, κατά την οποία το βρέφος ετοιμάζεται να κάνει αναπτυξιακά και ψυχοκινητικά επιτεύγματα και αλλάζει την συνήθη συμπεριφορά του, ενώ παρατηρούνται μεταβολές στον τρόπο και ρυθμό σίτισης. Για τα μεν θηλάζοντα βρέφη αυτό συνήθως σημαίνει προσκόλληση στο μαστό προκειμένου να αυξήσει την παραγωγή γάλακτος, για δε τα σιτιζόμενα με φόρμουλα (ξένο γάλα) αυτό μεταφράζεται σε μεγάλη αύξηση της ποσότητας που τρώει. Γι’ αυτό αποφεύγουμε τη συχνή χρήση της πιπίλας ώστε να μην αποστερούμε από το παιδί απαραίτητες θερμίδες για το άλμα αύξησης.

Η μητέρα συνήθως περιγράφει ότι το μωρό εκεί που είχε αποκτήσει ένα πρόγραμμα, ξαφνικά αποζητά να θηλάσει ανά συχνότερα διαστήματα και εμφανίζει προσκόλληση στη μητρική παρουσία. Επιπλέον μπορεί να έχει ανησυχία και μεγάλη ενεργητικότητα που μοιάζει σαν να μην ξέρει πώς να τη διαχειριστεί. Ενίοτε εμφανίζεται ανικανοποίητο.

Το μη θηλάζον βρέφος που δεν έχει μπει στις στέρεες τροφές, μπορεί να αποζητά περισσότερο γάλα στο μπουκάλι και να εμφανίζεται ακόρεστο μόλις αυτό αδειάζει. Σε άλλες περιπτώσεις εμφανίζεται να έχει μεγάλα μεσοδιαστήματα μεταξύ των γευμάτων χωρίς κανένα ενδιαφέρον για το μπιμπερόν, καθώς απασχολείται με το παιχνίδι με τα χέρια του, με αντικείμενα που του τραβούν την προσοχή και με συχνές αλλαγές στη στάση του σώματος καθώς προσπαθεί να στηρίξει τον κορμό του, να γυρίσει κτλ.

Για τα βρέφη που έχουν μπει στις στερεές τροφές, το άλμα αύξησης μπορεί να εκφράζεται με άρνηση του προσφερόμενου φαγητού και προσκόλληση στο στήθος της μάνας, προσπάθεια να βγουν από το καρεκλάκι που φαίνεται να τους προκαλεί ανία και αντιδραστικότητα.

Τα άλματα αύξησης αντικατοπτρίζονται στις καμπύλες ανάπτυξης σαν υπέρβαση στις εκατοστιαίες θέσεις  του βάρους περισσότερο από 1 SD, που μπορεί εν συνεχεία να ακολουθείται από μια σύντομη περίοδο επιβράδυνσης της αύξησης. Συνήθως η καμπύλη του βάρους οφείλει να έχει μια συμμετρία με την καμπύλη  του ύψους. Ενίοτε αυτή η συμμετρία διαταράσσεται δηλαδή το παιδί εμφανίζεται να παίρνει βάρος ενώ δεν ψηλώνει, και ακολούθως το βάρος σταθεροποιείται ενώ το ύψος εκτοξεύεται. Συνήθως την απάντηση στο τι συμβαίνει ακριβώς με τις αποκλίσεις των καμπυλών, μας τη δίνει η καμπύλη βάρους αναλογικά με το ύψος, όπου βγαίνει τελείως εκτός ο παράγοντας ηλικία. Εκεί με απλά λόγια αποτυπώνεται τι το κάνει το παιδί το φαγητό που τρώει.

Πολύ βοηθητική στη φάση των αλμάτων αύξησης είναι η χρήση των διαγραμμάτων ταχύτητας αύξησης, όπου αποτυπώνεται σαφώς η αύξηση στο ρυθμό κατά την βρεφική ηλικία που ακολουθείται από ταχεία ελάττωση, φτάνουμε στην παιδική ηλικία με βραδύ και σταθερά μειούμενο ρυθμό αύξησης και τελικά στην εφηβεία με την αυξητική έκρηξη.

Ο ύπνος είναι μια ακόμα παράμετρος που διαταράσσεται δυνητικά στο άλμα αύξησης καθώς εμφανίζεται συχνή αφύπνιση στα θηλάζοντα βρέφη που ζητούν νυκτερινούς θηλασμούς και μεγάλοι ύπνοι κατά την διάρκεια της ημέρας. Οι ύπνοι αυτοί είναι αναγκαίοι για να επεξεργαστεί ο εγκέφαλος το μεγάλο φόρτο πληροφοριών που έχει από τα ερεθίσματα της ημέρας.

Το άλμα αύξησης δεν δικαιολογεί ποτέ πυρετό. Είναι λάθος να αποδίδουμε την ασθένεια του παιδιού σε άλμα αύξησης και πάντα συμβουλευόμαστε τον παιδίατρό μας.

Ακριβώς στη φάση που οι γονείς αρχίζουν και ανησυχούν ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά με το παιδί, εκεί το παιδί εμφανίζει ένα νέο κατόρθωμα, το οποίο χαροποιεί και καθησυχάζει το γονεϊκό άγχος. Μπορεί να καταφέρει να γυρίσει στο κρεβάτι, να κάνει φωνούλες, να μπουσουλήσει, να στηριχθεί, να περπατήσει και όλα αυτά συνιστούν την ομαλή ψυχοκινητική του εξέλιξη. Τα σημαντικότερα άλματα αύξησης κατά τον πρώτο χρόνο ζωής του βρέφους είναι οι εξής εβδομάδες:

• η 5^η
• η 8^η & η 9^η
• η 15^η-16^η-17^η-18^η-19^η με κορύφωση στην 17^η
• η 23^η-24^η-25^η-26^η με κορύφωση στην 26^η
• η 29^η-30^η (άγχος αποχωρισμού/προσκόλληση)
• η 34^η-35^η-36^η-37^η με κορύφωση στην 36^η
• η 42^η-43^η-44^η-45^η-46^η-47^η με κορύφωση στην 44^η
• η 51^η-52^η

Δείχνουμε σεβασμό στις ανάγκες του παιδιού κατά το άλμα αύξησης και υπομονή, στοργή  πολλές αγκαλιές και επικοινωνία. Τα συναισθήματα χαράς του παιδιού βοηθούν με τη σειρά τους την αύξηση, ενώ η συναισθηματική αποστέρηση είναι βασικός και επιβεβαιωμένος παράγοντας αναστολής του αναπτυξιακού μοντέλου.