Σταφυλοκοκκική λοίμωξη δέρματος

Συχνά τα παιδιά τους θερινούς μήνες εμφανίζουν βλάβες στο δέρμα τους, που μοιάζουν με αυτές της φωτογραφίας.

Συνήθως οι βλάβες ξεκινούν σαν τσιμπήματα από έντομα (κουνούπια, σκνίπες, ψύλλους) και επιμολύνονται από το σταφυλόκοκκο που παρεισφρύει στις λύσεις της συνέχειας του δέρματος που προκαλούνται με τον κνησμό.

Οι αναμολύνσεις μέσω των ονύχων των παιδιών μπορεί να είναι συνεχείς, με συνέπεια να εμφανίσουν βλάβες και άλλα άτομα στην οικογένεια, ενώ το ίδιο το παιδί να εμφανίζει αλλοιώσεις σε πολλά και διαφορετικά μέρη του σώματος.

Ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις δερματικές λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο είναι παιδιά με ανοσοκαταστολή, παιδιά που φέρουν χειρουργικές τομές, καθετήρες, παιδιά που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ή νεφρικά νοσήματα, καθώς και παιδιά με ιστορικό εκζέματος/ατοπικής δερματίτιδας. Επίσης παιδιά που έχουν συχνές νοσηλείες σε νοσοκομείο.

Αυτό δε σημαίνει ότι δε μπορεί να προσβάλει και υγιή παιδιά. Μάλιστα παρατηρήθηκε σημαντική έξαρση το φετινό καλοκαίρι λόγω και κάποιων ιδιαίτερων συνθηκών υγιεινής που προέκυψαν.

Η αρχική θεραπεία είναι πάντα τοπική με συνδυασμό αποστειρωτικού διαλύματος χλωροεξιδίνης 4% και τοπική εφαρμογή κρέμας μουπιροσίνης. Αν όμως το παιδί εμφανίζει επέκταση ή πολλές νέες δορυφόρες βλάβες, χρειάζεται πάντα και αντιβιοτική αγωγή από του στόματος. Η αγωγή αυτή είναι εμπειρική, δηλαδή δίνουμε το αντιβιοτικό που συνήθως είναι αποτελεσματικό για τον σταφυλόκοκκο.

Η πλημμελής εφαρμογή της θεραπείας, οδηγεί στην ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών σταφυλοκόκκου, (MRSA), κάτι που διαπιστώνουμε συχνά όταν κάνουμε καλλιέργειες βλάβης. Η επιδημιολογία της κοινότητας επίσης παίζει σημαντικό ρόλο καθώς τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και συχνότερα ανθεκτικά στελέχη σταφυλοκόκκου, σε παιδιά υγιή που δεν έχουν στο ιστορικό τους νοσηλείες σε νοσοκομείο. Εκεί μπορεί να χρειαστεί αλλαγή του αντιβιοτικού από του στόματος, βάσει αντιβιογράμματος.

Άλλη αιτία μη υποχώρησης των βλαβών είναι η περαιτέρω επιμόλυνση της περιοχής με μύκητες του δέρματος, που σε συνδυασμό με την υγρασία και την καλοκαιρινή ζέστη βρίσκουν ιδανικό περιβάλλον πολλαπλασιασμού. Οι βλάβες ενίοτε επιμολύνονται με στρεπτόκοκκο.

Συχνά όλα τα άτομα της οικογένειας αποικίζονται στο ρινικό βλεννογόνο με στελέχη σταφυλόκοκκου, και μέσω του ρινικού βλεννογόνου γίνονται συχνές και ανά διαστήματα αναμολύνσεις στα άτομα που ζουν στο ίδιο σπίτι. Σε αυτές τις περιπτώσεις η χορήγηση ρινικής αλοιφής μουπιροσίνης σε όλα τα μέλη της οικογένειας, βοηθά να εκριζωθεί η πηγή του αποικισμού. Είναι διαπιστωμένο ότι στη χώρα μας ένα 20% έχει συνεχή φορεία ΣΤΑΦΥΛΟΚΟΚΚΟΥ στο ρινικό βλεννογόνο, το 60% έχει διαλείπουσα φορεία, και ένα 20% δεν έχει αποικισμό.

Η χορήγηση αντιισταμινικών βοηθά σε δύο περιπτώσεις. Η πρώτη περίπτωση είναι όταν υπάρχει έντονος κνησμός, που συχνά επιβαρύνει τις υπάρχουσες βλάβες ενίοτε ασυναίσθητα όταν το παιδί ξύνεται μέσα στη νύχτα. Η δεύτερη περίπτωση είναι όταν συνυπάρχει παρασιτική κνήφη και κάποιου βαθμού αλλεργική αντίδραση στο τσίμπημα του εντόμου, η οποία κάνει έντονο ερύθημα και φλεγμονή στα πλαίσια αλλεργικής απάντησης.

Ιδίως στα παιδιά με έκζεμα/ατοπική δερματίτιδα που ήδη το δέρμα έχει ελαττωματικό φραγμό ως προς τα μικρόβια, η κατάσταση μπορεί να λάβει εκτεταμένες διαστάσεις. Για αυτό το λόγο υπενθυμίζουμε στους γονείς να μην αμελούν την χρόνια καλλυντική αγωγή της ατοπικής κατάστασης που χρησιμοποιείται στις φάσεις ύφεσης και στις φάσεις έξαρσης.

Τέλος, γενικά μέτρα για την ορθή αντιμετώπιση της σταφυλοκοκκικής λοίμωξης δέρματος είναι το συχνό πλύσιμο χεριών, η προσωπική χρήση πετσέτας, οδοντόβουρτσας, ρούχων και γενικά ειδών ατομικής περιποίησης και όχι η χρήση τους από όλη την οικογένεια, η αποφυγή στενών και συνθετικών υφασμάτων τους θερινούς μήνες, το συχνό κόψιμο ονύχων, η αποφυγή επαφής με άτομα που έχουν πληγές ανοικτές με ορορροή καθώς και η έγκαιρη έναρξη θεραπείας και εκρίζωσης φορείας.